Herdenkingsplaat Gasaanval
Gravure, ontwerp en realisatie • Artwerk
Tekst Stefaan Dendoncker
Foto's herdenking: Bertrand Deseyn
Met dank aan Christine Vandenberghe voor alle info
Drama van de gasaanval in Otegem en omgeving:
Eind september 1918 wordt door Duitse officieren aan hun Keizer Wilhelm || in het Groot Hoofdkwartier in Spa gemeld dat de oorlog verloren is. Ze willen vredesonderhandelingen starten.
Begin oktober 1918 lekken die gesprekken uit. Bij de Belgen vloeien tranen van geluk. Maar helaas, die intense vreugde uitbarsting is van korte duur.
In het Etappegebied achter het front woedt de oorlog in al zijn gruwelijkheid. Dit schrijft ook Stijn Streuvels: “ Nu het einde zo nakend is, zou men verwachten veel van die onmenselijke behandelingen te zien wegvallen. Maar neen , de strijd is ongenadig”.
Tot in 1918 waren er in Otegem ondanks alle ellende en voedseltekort nog geen burgerslachtoffers gevallen.
Maar op 22 oktober 1918 vandaag 100 jaar geleden begon de ergste nachtmerrie voor de Otegemse bevolking.
In het dagboek van Jef Bogaert uit Vichte wordt de bevrijding van Otegem beschreven, hieruit enkele fragmenten:
Dinsdag 22 oktober om 9 uur vallen de Schotten en de Camerons aan vanop de Wulfberg en vanuit St-Lodewijk om de Duitse bezetters te verdrijven, onder een mist van rook en gasgranaten .Ze lijden zware verliezen, maar dringen door tot de Laten- en Vossenhoek waar de aanval stopt. Er vallen heel veel slachtoffers in Otegem.
Op de boerderij van de familie Laverge-Vercruysse speelt zich een drama af. Heel wat buren, familieleden en mensen op de vlucht uit andere gemeenten verscholen zich daar in de kelder. Wanneer een gasgranaat op het erf ontploft is de dodentol verschrikkelijk; Moeder Zulma Vercruysse overlijdt samen met zeven van haar kinderen tussen 15 en 2 jaar. Maurice Windels een kind van amper 5 maand oud uit Vichte, sterft enkele dagen later als gevolg van het stikkende gas dat zwaarder is dan lucht en in alle kelders van de omgeving binnendringt.
Vrijdag 25 oktober opnieuw grootscheepse aanval. De Duitse artillerie beschoot ze vanuit de sterhoek te Anzegem, 35 hoeven stonden in brand.
Zaterdag 26 oktober bereikten de Britten vanuit Banhoutbos de Kloosterhoek en patrouilles trachten richting Waarmaarde door te stoten. De vorige nacht waren de Duitsers uit het centrum van Otegem vertrokken en de Britten bevrijdden Otegem. Maar de ellende was echter nog niet gedaan.
Zondag 27 oktober vanop de hoogten van Tiegem en Anzegem en vanuit de Kluis en de Kwaremont besproeiden de Duitsers gans het bezette gebied met granaten en gas…… heel veel gas. In Otegem vielen die dag opnieuw veel slachtoffers.
Donderdag 31 oktober begon op bevel van Koning Albert I de gezamenlijke eindrush naar de Schelde over een frontlijn van Waregem tot Outrijve. Vanuit Otegem en Ingooigem vielen de Schotten Tiegem aan. In het zuiden van Otegem vertrok op hetzelfde moment de aanval van de Welshmen om de streek tusssen Tiegem en Waarmaarde te bevrijden. Er was weinig weerstand en de streek tot aan de Schelde was definitief bevrijd.
Originele tekst van Stefaan Dendoncker
De originele overlijdensakte van alle slachtoffers kan je hier downloaden
